Ο ΡΑΜΠΕΛΑΙ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ

Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται πέντε δοκίμια του Μιχαήλ Μπαχτίν που αφορούν ζητήματα ποιητικής. Με τον όρο ποιητική ο Μπαχτίν αναφέρεται στην αισθητική της λογοτεχνίας ως επιστημονικό κλάδο. Τα δοκίμια βρέθηκαν στα κατάλοιπα του συγγραφέα και εκδόθηκαν το 1979, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του. Στην πραγματικότητα, δεν είναι ολοκληρωμένα δοκίμια αλλά σημειώσεις που κρατούσε κατά τη διάρκεια πολλών ετών. Παρ’ όλα αυτά, έχουν ιδιαίτερη αξία για τη θεωρία της λογοτεχνίας. Εδώ ο Μπαχτίν αναπτύσσει τη θεωρία του για τη σταδιακή διαμόρφωση του μυθιστορήματος μαθητείας, παρουσιάζει τις απόψεις του για τα είδη λόγου, επιμένοντας στην επικοινωνιακή λειτουργία της γλώσσας, εκθέτει την αντίληψή του για το κείμενο και για τη σχέση του με τον συγγραφέα και τον αναγνώστη, διευκρινίζει έννοιες που εισήγαγε σε άλλα έργα του, όπως η διαλογικότητα, η εξωτοπία, ο μεγάλος χρόνος, η σχέση μεταξύ του εγώ και του άλλου. Επεκτείνει, τέλος, τη θεωρία του για το γέλιο, το καρναβάλι και τη μυθιστορηματική πολυφωνία. Στα «Δοκίμια ποιητικής», ο Μπαχτίν συνδυάζει τη φιλοσοφία με τη λογοτεχνική κριτική και προτείνει μια νέα μέθοδο για τη μελέτη της λογοτεχνίας, τη διαλογική μέθοδο, που διαφέρει τόσο από τη μαρξιστική όσο και απ’ τη μέθοδο των φυσικών επιστημών.