ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ, ΑΛΗΘΕΙΑ, ΠΡΑΞΗ

Πριν αποκτήσει συνείδηση του εαυτού του ως ιστορικού παράγοντα, ο άνθρωπος δημιουργεί την ιστορία και ζει μέσα σε αυτήν. Αλλά η ιστορική συνείδηση, αυτή που ανακαλύπτει την ιστορία ως ουσιαστική διάσταση της ανθρώπινης πραγματικότητας, δεν αποκαλύπτει per se την αλήθεια για τη φύση της ιστορίας. Στην παράδοση του κλασικού ιστορικισμού από το Βίκο έως το Χέγκελ, κάθε εμβριθής ερμηνεία που έχει ως σκοπό να εκφράσει την ιδιαιτερότητα της ιστορίας χαρακτηρίζεται από μυστικοποίηση. Έτσι, φαίνεται πως οι ενοράσεις είναι στενά συνδεδεμένες με την μυστικοποίηση. Οι θετικιστικές τάσεις και οι τάσεις των οπαδών του εξελικτισμού κατά τον ύστερο 19ο αιώνα, εξάλειψαν την χεγκελιανή θεώρηση από την ιστορία, αλλά την ίδια στιγμή αποδυνάμωσαν την έννοια της ιστορίας, καθώς επίσης τη φόρτωσαν με νέες και τετριμμένες μυστικοποιήσεις. Είναι δυνατόν να κατανοήσουμε την ιστορία πολυδιάστατα και σε βάθος, χωρίς να πέσουμε θύματα της μυστικοποίησης; Μια θετική λύση σε αυτό το πρόβλημα συνιστά την λειτουργία του να καταστεί σαφής η φύση και ο σκοπός αυτών των μυστικισμών. Ποιος είναι ο ρόλος της πρόνοιας στις φιλοσοφίες ιστορίας του Βίκο, του Σέλινγκ και του Χέγκελ; Αποτελεί ένα θεολογικό μόνο στοιχείο της φιλοσοφίας τους ή επιτελεί μια άλλη λειτουργία που είναι ανεξάρτητη από τη θρησκευτική της προέλευση;