«ΗΤΑΝ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΤΟ ΞΥΠΝΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ» - Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΕΒΡΑΙΟΥ ΣΑΜΟΥΗΛ ΜΙΖΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

Οι εκδόσεις Διεθνές Βήμα παρουσιάζουν μια συγκλονιστική, ανέκδοτη μέχρι χθες μαρτυρία από την εποχή του Αντάρτικου και της Κατοχής: αυτή του Ελληνοεβραίου Σαμουήλ Μιζάν (1925-2011). Πρόκειται για μια μαρτυρία που γράφτηκε το 1995, όταν ο Μιζάν έκλεινε τα 70 του χρόνια. Μια μαρτυρία γραμμένη με το χέρι σε ένα τετράδιο, την οποία οι κόρες του ανακάλυψαν μόλις το 2017, ψάχνοντας για κάποιες αποδείξεις μέσα σε
ένα συρτάρι στο πατρικό τους σπίτι.

Eίναι μια μαρτυρία «θησαυρός» για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί είναι η θεώρηση ενός απλού ανθρώπου για γεγονότα που σημάδεψαν την Ελλάδα μέχρι και τις μέρες μας. Δεύτερον, γιατί αφορά την μαρτυρία ενός Ελληνοεβραίου αντάρτη, μία ακόμη απόδειξη της ενεργούς συμμετοχής των Εβραίων στους απελευθερωτικούς και κοινωνικούς αγώνες της δεκαετίας του 1940 και των σχέσεων ισότητας ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικής θρησκείας –αλλά και μεταξύ των δύο φύλων–, που αναπτύχθηκαν μεταξύ αγωνιστών στην Αντίσταση και στο βουνό.

Ο Σαμουήλ Μιζάν, νεαρός αντάρτης, παίρνει μέρος σε επικίνδυνες επιχειρήσεις τις οποίες περιγράφει, φιλοσοφώντας παράλληλα για τον πόλεμο, τη νέα κοινωνία που ονειρευόταν, τον ζόφο και την πολιτική ανωμαλία που ακολούθησε την απελευθέρωση της Ελλάδας.