ΛΟΥΚΗΣ ΛΑΡΑΣ

Δημοσιευμένος το 1879, ο Λουκής Λάρας θεωρείται, και είναι, ένα έργο σταθμός των ελληνικών γραμμάτων, καθώς έθεσε τις βάσεις για τη μετάβαση της ελληνικής πεζογραφίας από τον ρομαντισμό στον ηθογραφικό ρεαλισμό. Με το λιτό και χαμηλόφωνο ύφος του μεταφέρει τον αναγνώστη στα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, για να αναδείξει μέσα από αυτήν ένα άλλο 1821 από το καθιερωμένο, το οποίο δεν εστιάζει στα ηρωικά ανδραγαθήματα του πολέμου και των οπλαρχηγών αλλά στο προσφυγικό δράμα του ανώνυμου άμαχου πληθυσμού. Βασισμένο στην πραγματική ιστορία ενός Χιώτη εμπόρου, ο Λουκής Λάρας επιχειρεί, στον αντίποδα του ελληνικού μεγαλοϊδεατισμού, να εντάξει από κοινού τους πολεμιστές και τους αμάχους στην ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης και να προβάλει, μέσω αυτής, το όραμα μιας άλλης Ελλάδας που θα βασίζεται στις αξίες του οικογενειακού και εργασιακού βίου, της οικονομικής επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης ως παράγοντες για την υλική και πνευματική πρόοδο του έθνους.
Αξιοποιώντας το πλούσιο δοκιμιακό έργο του Βικέλα, η μελέτη του Δημήτρη Πολυχρονάκη επιχειρεί να ανασυγκροτήσει το πλέγμα των πολιτικών, κοινωνικών, θρησκευτικών και πολιτισμικών αξιών που καθόρισαν τη συγγραφή του Λουκή Λάρα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναδεικνύονται οι οφειλές του Βικέλα στις ιδέες του αγγλικού εμπειρισμού που τον κατέστησαν θιασώτη ενός συντηρητικού φιλελευθερισμού, ο οποίος βασίζει τον αστικό εκσυγχρονισμό και την πρόοδο κάθε έθνους στην ιστορία και τις παραδόσεις του. Παράλληλα, μέσα από την έκτου σύνεγγυς ανάγνωση της νουβέλας, αναλύονται οι θεματικές και υφολογικές επιλογές του συγγραφέα που, με τη χαμηλόφωνη και αντιηρωική αισθητική του κειμένου του, προάγει το ιδεώδες μιας κοινωφελούς λογοτεχνίας, η οποία θα αναπαριστά τον καθημερινό μικρόκοσμο των ανθρώπων και θα είναι εύληπτη από τον μέσο αναγνώστη.