ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΝΕΑ ΚΑΙ ΓΡΑΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Συγκεντρώνονται εδώ, διορθωμένα και αναθεωρημένα, ορισμένα ποιήματα του Γ. Μπ. Γέητς (1865-1939), τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν πρωτοδημοσιευθεί παλιότερα σε διάφορα περιοδικά.
Αντιπροοδευτικός, «αχριστιάνιστος» και αριστοκρατικός, προσηλωμένος στις αξίες του χώματος που συντηρούσαν στην εποχή του από τη μια μεριά οι ιρλανδοί χωρικοί με τις παραδόσεις και τους αρχαϊκούς τρόπους παραγωγής και αίσθησης των πραγμάτων και από την άλλη οι αρχοντικές τάξεις που δεν ενέδωσαν στα κελεύσματα της μαζικοποίησης, ο Γέητς δεν φαίνεται να κέρδισε τη συμπάθεια της φωτισμένης Ευρώπης. Τιμήθηκε μεν με το βραβείο Νόμπελ το 1923, δεν «πέρασε» όμως στο ποιητικό κεκτημένο της ηπειρωτικής γραμματείας.
Ποιητής δύσκολος, ήταν φυσικό να μην «περάσει» ούτε στην Ελλάδα, παρά τον αριθμό μεταφράσεων από το έργο του στα ελληνικά. Η μετάφραση δεν εξασφαλίζει πάντοτε και τον διάλογο με ένα έργο.
Μολονότι τα ποιήματά του τελούν κατά κανόνα υπό τους αυστηρούς περιορισμούς των κανονικών μορφών, με ιδιαίτερη ροπή προς την μπαλλάντα και το δημοτικό τραγούδι της ιρλανδικής παράδοσης, εντούτοις η λεπτή του τέχνη, που με τα χρόνια θα απελευθερωθεί από την άκαμπτη μορφική ακρίβεια, δεν αναπαράγεται με ρίμες και μορφικές αντιστοιχίες. Η μεταφραστική εμμονή στην ομοιοκαταληξία αποδυναμώνει το ποίημα, όταν δεν το διαστρέφει παντελώς. Κατ' εμέ, η μόνη λύση είναι η προσφυγή στον ελεύθερο μα τεχνικό στίχο, που ξέρει να μεταλλεύεται, όσο μπορεί, τις μουσικές παρηχήσεις και αντηχήσεις από κοινού με την επιλογή του λεξιλογίου. Η μετάφραση των ποιημάτων είναι ζήτημα έμπνευσης, και η έμπνευση έρχεται -αν έρχεται- από τη μακρά τριβή με ένα έργο.
Ο Γέητς δεν είναι ποιητής «βιωματικός», αλλά στοχαστικός. Αφετηρία του είναι βεβαίως το πραγματικό του παρόντος, το οποίο όμως παρουσιάζεται κάθε φορά ξεκρέμαστο, θαμπό και αδιαπέραστο. Για την κατανόηση των αρχών που το διέπουν επιστρατεύεται η αρχέγονη μνήμη Ανατολής και Δύσης με τα αρχετυπικά και απόκρυφα διδάγματά τους. Η ποιητική σκέψη κατευθύνεται προς το πρωταρχικό και πρωτογενές ερώτημα της ανθρώπινης ύπαρξης μες από την παράδοση με τις αιώνιες αντινομίες της.
Διόλου δογματικός ή απερίσκεπτος, Ο συντηρητισμός του Γέητς, αν και καλύπτει όλα τα πεδία της πνευματικής εμπειρίας, έχει κάτι το τραγικά ηρωικό. Ο ποιητής στέκει ακλόνητος μπροστά στον αιώνιο κύκλο της οικοδόμησης και του γκρεμίσματος, αποδεχόμενος την απροσμάχητη μεταβολή που παρασέρνει μοιραία όσα αγάπησε και πίστευσε. Οι αξίες των δημοκρατικών, χριστιανικών και προκομμένων μεσαίων τάξεων της Προόδου τον απωθούν βαθύτατα, όπως και ο «σύγχρονος κόσμος». Αισιοδοξία και απαισιοδοξία δεν έχουν θέση εδώ. Τα ποιήματά του δεν επιζητούν άμεσα και συγκεκριμένα αποτελέσματα, ούτε επιστηρίζουν δημοχαρή συμπεράσματα· εμβρυολογούν και υποδηλώνουν.