ΜΗ ΤΟΠΟΙ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑΣ

Στο βιβλίο αυτό ο Γάλλος ανθρωπολόγος Μαρκ Ωζέ καταπιάνεται με την ανθρωπολογία της καθημερινότητας εξερευνώντας τους μη τόπους, δηλαδή τους χώρους ανωνυμίας που καθημερινά υποδέχονται ολοένα περισσότερα άτομα.

Μη τόπους συνιστούν οι εγκαταστάσεις που είναι απαραίτητες για τη γρήγορη κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών (δρόμοι ταχείας διέλευσης, συγκοινωνιακοί κόμβοι, σιδηροδρομικοί σταθμοί, αεροδρόμια), τα ίδια τα μέσα μεταφοράς (αυτοκίνητα, τρένα ή αεροπλάνα), αλλά και οι μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες με τα πανομοιότυπα δωμάτια, τα σούπερ μάρκετ ή ακόμη —με διαφορετικό τρόπο— οι καταυλισμοί προσωρινής στέγασης των προσφύγων του πλανήτη. Ο μη τόπος είναι λοιπόν το απολύτως αντίθετο της διαμονής, της κατοικίας, ενός τόπου με την κοινή έννοια του όρου. Μόνος, αλλά παρόμοιος με τους άλλους, ο χρήστης του μη τόπου διατηρεί με αυτόν μια συμβατική σχέση που τη συμβολίζει το εισιτήριο του τρένου ή του αεροπλάνου, η κάρτα που επιδεικνύεται στα διόδια, ακόμα και το καροτσάκι που σπρώχνεται στους διαδρόμους ενός μεγάλου σούπερ μάρκετ. Σε αυτούς τους μη τόπους δεν κατακτά κανείς την ανωνυμία του παρά μόνο αφού έχει επιδείξει την ταυτότητά του — διαβατήριο, πιστωτική κάρτα, επιταγή ή οτιδήποτε άλλο καθιστά έγκυρη την πρόσβασή του εκεί.

Σήμερα, τα σημεία αναφοράς της ταυτότητας και το στάτους της ιστορίας αλλάζουν μαζί με την οργάνωση του επίγειου χώρου. Με αυτό το κλασικό πλέον βιβλίο, ο Μαρκ Ωζέ διάνοιξε νέες προοπτικές, προτείνοντας μια ανθρωπολογία της υπερνεωτερικότητας που μας εισάγει σε ό,τι θα μπορούσε να είναι μια εθνολογία της μοναξιάς.