ΤΟ ΩΜΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΓΕΙΡΕΜΕΝΟ - ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ A

Η επιστήμη των μύθων: αυτός θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του βιβλίου, αν ο συγγραφέας δεν αισθανόταν υποχρεωμένος να περιορίσει τις φιλοδοξίες του γνωρίζοντας καλά ότι, στον δρόμο που προσπάθησε να ανοίξει, μένει να γίνουν τα πάντα, ή σχεδόν τα πάντα, πριν να έχει κανείς το δικαίωμα να μιλήσει για πραγματική επιστήμη. Γιατί αν, όπως το ελπίζουμε, η γνώση του ανθρώπου κάνει εδώ κάποια πρόοδο, αυτή συνίσταται αποκλειστικά και μόνον σε μια στάση ταπεινοφροσύνης απέναντι στο αντικείμενο, μια στάση που, για πρώτη φορά ίσως, παίρνει τους μύθους "στα σοβαρά". Από την διεξοδική ανάλυση ενός μύθου που διευρύνεται ώσπου να περιλάβει το μεγαλύτερο μέρος των μύθων της Τροπικής Αμερικής, προκύπτει ότι, ακόμη και εκεί που το ανθρώπινο πνεύμα φαίνεται απολύτως ελεύθερο να παραδοθεί στον δημιουργικό αυθορμητισμό του, δεν παρατηρούμε καμία αταξία και καμία αυθαιρεσία στην επιλογή των εικόνων του, στον τρόπο που τις συσχετίζει, τις παραθέτει ή τις αντιπαραθέτει. Όπως λοιπόν οι φυσικές επιστήμες δεν αναγνωρίζουν καμία αυθαιρεσία στα έργα της φύσης, έτσι δεν θα πρέπει, αν θέλει να γίνει κάποτε ο άνθρωπος αντικείμενο της επιστημονικής γνώσης, να υπάρχει αυθαιρεσία στα έργα του πνεύματος. Αυτό δεν σημαίνει ωστόσο ότι έχουμε την πρόθεση να ερμηνεύσουμε τη σκέψη σαν την μηχανική συνάρθρωση κάποιων αφηρημένων διεργασιών, στην έκφραση των οποίων ο άνθρωπος δεν θα αναγνώριζε πια τον εαυτό του. Όπως μαρτυρά και ο μαγειρικός τίτλος του, το βιβλίο αυτό αναφέρεται στις απαιτήσεις του σώματος και στις στοιχειώδεις σχέσεις που διατηρεί ο άνθρωπος με τον κόσμο. Χάρη στη μουσική δομή του που το κάνει να μοιάζει με ένα μακρύ ορατόριο, χωρισμένο σε μέρη που θυμίζουν διαδοχικά το θέμα και τις παραλλαγές, την σονάτα, τη φούγκα, τη καντάτα και τη συμφωνία, συγκρίνει τους δρόμους της μυθικής σκέψης με αυτούς της μουσικής που είναι, από όλες τις καλές τέχνες, εκείνη που μοιάζει πιο πολύ με επιστήμη, όντας ταυτόχρονα πηγή μοναδικών συγκινήσεων. Στόχος μας, επομένως δεν είναι να μειώσουμε, να αποκλείσουμε ή να τεμαχίσουμε, αλλά αντίθετα να ενσωματώσουμε όλες τις όψεις της γνώσης του ανθρώπου σε μια προσπάθεια εξήγησης, που θα ήταν εκ των προτέρων καταδικασμένη αν δεν βασιζόταν στον σεβασμό. Έτσι, ξεκινώντας από τη φαινομενικά κοινότοπη αντίθεση του ωμού και του μαγειρεμένου, θα δούμε πρώτα απ' όλα να αναπτύσσεται η λογική δύναμη μιας μυθολογίας της μαγειρικής όπως διαμορφώθηκε από ορισμένες νοτιοαμερικανικές φυλές, από τις οποίες άντλησε ο συγγραφέας τα παραδείγματά του, ζώντας μαζί τους, και στη συνέχεια θα δούμε να αναδύονται ορισμένες γενικές ιδιότητες της μυθικής σκέψης μέσα στις οποίες βρίσκεται εν σπέρματι μια φιλοσοφία της κοινωνίας και του πνεύματος.

13232-23