ΠΕΡΙ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΥ

 Μέσα από το «Περί Θεών και Κόσμου», ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Σαλλούστιος, ένας γαλατικής καταγωγής συνεργάτης και προσωπικός φίλος του Ιουλιανού, με πλατειά ρητορική και φιλοσοφική παιδεία, καθώς και σπάνια διοικητικά προσόντα, τον οποίον ο αυτοκράτορας κατ' επανάληψιν αποκαλεί «ομότροπο και ποθεινό φίλο» του, επιχειρεί την κατάθεση μίας απλής και έγκυρου πραγματείας, αναφορικώς με τον τι εν τέλει αποτελεί την ευρυτέρα φιλοσοφική και θεολογική θέση των Εθνικών του 4ου αιώνος. Και το επιχειρεί μέσα από έναν λόγο που ωστόσο, αν και προσπαθεί να λειτουργήσει ως κατηχητικός ή προπαγανδιστικός, δεν παύει να απευθύνεται στον καλλιεργημένο και λογικώς συγκροτημένο (μέσω της εγκυκλίου ελληνικής ανθρωπιστικής παιδείας) πολίτη της υστερορωμαϊκής οικουμένης.