Η "ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ" ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

Ο καπιταλισμός είναι το πρώτο κοινωνικό καθεστώς που παράγει μια ιδεολογία, σύμφωνα με την οποία το ίδιο αυτό καθεστώς είναι "ορθολογικό". Η νομιμοποίηση των άλλων τύπων θεσμίσεων της κοινωνίας ήταν μυθική, θρησκευτική ή παραδοσιακή. Εν προκειμένω, προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι υπάρχει μια "ορθολογική" νομιμοποίηση. Βεβαίως, το κριτήριο αυτό, το ότι δηλαδή υπάρχει κκάτι ως ορθολογικό (και όχι ως καθιερωμένο από την πείρα ή την παράδοση, ως δοσμένο από τους ήρωες ή τους θεούς κ.λπ.), είναι θεσμισμένο από τον ίδιο τον καπιταλισμό όμως τα πάντα συμβαίνουν, σαν το ίδιο το γεγονός της πρόσφατης θέσμισής του, αντί να τον σχετικοποιεί, να τον καθιστά αναμφισβήτητο. Αρκεί λίγο να σκεφτούμε, για να συναντήσουμε αμέσως το ερώτημα: Τι είναι επιτέλους η ορθολογικότητα, και περί τίνος ορθολογικότητος πρόκειται; Ο καπιταλισμός μπορεί να επικαλείται την εγγύηση ενός κάποιου εγελιανισμού: λόγος, είναι η πράξη η σύμφωνη προς ένα σκοπό, έλεγε ο γερο-δάσκαλος του Marx. Η συμφωνία λοιπόν της πράξης με τον σκοπό της αποτελεί το κριτήριο της ορθολογικότητος.