Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ

Σκοπός μας δεν είναι να προσθέσουμε μία ακόμη μελέτη στην ήδη πλουσιότατη και σημαντικότατη βιβλιογραφία περί της Αγίας Σοφίας. Δεν εξετάζουμε το κορυφαίο και ανυπέρβλητο τούτο μνημείο της βυζαντινής και μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής και αισθητικής σκοπιάς. Η μελέτη μας έχει δύο συγκεκριμένους στόχους, όπως δεικνύει και ο υπότιτλος. Πρώτος στόχος είναι η ανάλυση των ρωμαϊκών βάσεων της τεχνικής κατασκευής του τρούλου Ισίδωρου του Νεότερου. Προς το σκοπό τούτο επιχειρούμε ν' αποκαταστήσουμε την αρχική μορφή του τρούλου τούτου καθώς και την του καταπεσόντος αρχικού τρούλου του Ανθέμιου. Δεύτερος στόχος: Η Αγία Σοφία δεν αποτελεί μόνο κοσμοϊστορικής καμπής σύνθεση θεμελιωδών αρχών της ελληνικής (αρχή των φορέων) και ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής υπό την ενοποιούσα και δεσπόζουσα ιδέα του ελευθέρως φερομένου τρούλου, αλλά στο οικοδόμημα εμπεριέχονται επίσης και θεμελιώδη χαρακτηριστικά της μετέπειτα αρχιτεκτονικής εξέλιξης, όπως το σύστημα των αντηρίδων της γοτθικής αρχιτεκτονικής. Η γοτθική αρχιτεκτονική σε 3 θεμελιώδεις αρχές ανάγεται αμέσως στο ιουστινιάνειο αρχιτεκτονικό σύστημα: 1. το συμπεριλαμβάνον σύστημα κιβωρίων 2. τη διαφανή δομή και 3. τα συμπεριλαμβάνοντα μεγάλα τόξα. Τοιουτοτρόπως χωρίς κενούς περιεχομένου λυρισμούς, αλλά διά ακριβούς δομικής ανάλυσης αναδεικνύεται η αξία του μνημείου ως της σημαντικότατης αρχιτεκτονικής σύνθεσης του Μεσαίωνα και των Νεότερων Χρόνων.