ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΤΖΑΚΟΜΕΤΤΙ

Ίσως δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει νιώσει εκείνο το είδος θλίψης, αν όχι τον τρόμο, διαπιστώνοντας ότι ο κόσμος και η ιστορία του δείχνουν αιχμάλωτοι μιας αναπόδραστης κίνησης, που κάθε μέρα παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις και που, για λόγους ολοένα και πιο ποταπούς, δεν φαίνεται να στοχεύει παρά στην τροποποίηση των ορατών μόνο εκδηλώσεων του κόσμου. Ο ορατός όμως κόσμος είναι αυτός που είναι, κι εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να τον αλλάξουμε. Νοσταλγεί λοιπόν κανείς μια οικουμένη όπου ο άνθρωπος, αντί να δρα με τόση μανία πάνω στο οπτικό φαινόμενο, θα καταγινόταν να απαγκιστρωθεί απ' αυτό, όχι μόνο με το να αποποιηθεί κάθε τέτοιου είδους δράση, αλλά με το να απογυμνωθεί μέχρις ότου ανακαλύψει εκείνο το κρυφό σημείο, που είναι μέσα μας και που στάθηκε εσαεί το μοναδικό ορμητήριο μιας πάντα διαφορετικής και, αναμφίβολα, πιο ηθικής ανθρώπινης περιπέτειας. Κι ωστόσο, να που σ' αυτήν ίσως την απάνθρωπη συνθήκη, σ' αυτό το αναπότρεπτο διατεταγμένο, οφείλουμε τη νοσταλγία ενός πολιτισμού που θα επιχειρούσε να ριψοκινδυνεύσει όχι μόνο σε ό,τι έχει σχέση με το μετρητό. Και το έργο του Τζακομέττι μου καθιστά τον κόσμο μας ακόμα πιο αβάσταχτο: λες κι αυτός ο καλλιτέχνης βρήκε τον τρόπο να απομακρύνει ό,τι σκότιζε το βλέμμα του για να ανακαλύψει τι θ' απομείνει από τον άνθρωπο, όταν αποσυρθούν τα προσωπεία. Ίσως, πάλι, αυτή η απάνθρωπη συνθήκη, που μας έχει επιβληθεί, να του χρειαζόταν του Τζακομέττι: μόνο έτσι θα μεγάλωνε τόσο πολύ η νοσταλγία του ώστε να του δώσει τη δύναμη να πετύχει στην αναζήτησή του. Όπως και να 'χει το πράγμα, θαρρώ πως όλο του το έργο είναι αυτή ακριβώς η αναζήτηση, μια αναζήτηση που δεν ανάγεται μόνο στον άνθρωπο, αλλά και σ' οποιοδήποτε αντικείμενο, ακόμα και το πιο τιποτένιο.

Κι όταν πετυχαίνει ν' αποφορτώσει τον άνθρωπο ή το αντικείμενο που επέλεξε από τα χρηστικά τους προσωπεία, η εικόνα τους που μας προσφέρει είναι μεγαλειώδης. Πανάξια ανταμοιβή, μα προβλεπτή.