Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Χωρίς τη γλώσσα είναι αδύνατη η σκέψη. Χωρίς τα σύμβολα είναι αδύνατη και η ύπαρξη και η διατύπωση ιδεών. Χωρίς τα ειδικά για την κάθε τέχνη σύμβολα και υλικά είναι αδύνατη η έκφραση ιδεών κι αισθημάτων από τις τέχνες.

Κάθε τέχνη είχε τη γλώσσα της. Κάθε τέχνη έχει τα υλικά, τα σύμβολα και τους κανόνες της. Η ποίηση, το θέατρο, η πεζογραφία, οι εικαστικές τέχνες, η μουσική, ο χορός, έχουν την δική τους γλωσσική δομή. Η κάθε μία χρησιμοποιεί ολόκληρη κλίμακα από σύμβολα και υλικά για να εκφράσει τον άνθρωπο σαν άτομο ή σαν ομάδα, σε συνεργασία ή σε διάσταση μ' αυτήν. Η διαμόρφωση και η ανάπτυξη των τεχνών, μαζί με τις επιστήμες και την τεχνολογία, αποτελούν τη μεγάλη ανθρωπιστική κληρονομιά της ιστορίας.

Κάθε ανάπτυξη της κοινωνικής ζωής φέρνει και νέες δυνατότητες για την έκφρασή της. Είναι θέμα δομής και κοινωνικών σχέσεων η ανθρωπιστική ή μη αξιοποίησή τους. Είναι θέμα του ποιος έχει το χρόνο και τα μέσα για την χρησιμοποίησή τους. Είναι θέμα του ποιος, γιατί και για ποιον δημιουργεί.

Ο κινηματογράφος είναι τεχνολογικό προϊόν του σύγχρονου πολιτισμού. Άρχισε σαν μια "εφεύρεση", που μπόρεσε να καταγράψει την κίνηση. Σχεδόν αμέσως έγινε αντιληπτή η εκφραστική του δυνατότητα. Η χρησιμοποίησή του για καλλιτεχνικούς σκοπούς επέφερε ένα ιστορικό ρήγμα στο πνεύμα της αριστοκρατικής στεγανοποίησης των τεχνών, που τροφοδοτούσε ο θρεμμένος από την παράδοση ακαδημαϊσμός. Από την εμφάνισή του συνδέθηκε -όσες επιφυλάξεις και να 'χουμε για τη φύση αυτής της σύνδεσης- με τα λαϊκά στρώματα, έγινε η πιο προσιτή τέχνη. Σήμερα κανείς δεν αμφισβητεί την τέχνη του κινηματογράφου. Το στάδιο της προϊστορίας του κινηματογράφου τελείωσε. Η εποχή που η εφεύρεση σύγχιζε τη φυσιογνωμία της νέας τέχνης, που το θέαμα μπέρδευε την έκφραση, που οι εκφραστικές φόρμες άλλων τεχνών μεταφέρονταν μηχανικά στον κινηματογράφο, αποτελεί πια παρελθόν. [...]

(από το εισαγωγικό σημείωμα)

Περιέχονται οι ενότητες:
- Οι βασικοί χαρακτήρες της κινηματογραφικής εικόνας
- Ο δημιουργικός ρόλος της μηχανής λήψης
- Τα μη ιδιαίτερα κινηματογραφικά στοιχεία
- Οι ελλείψεις
- Οι συνδέσεις
- Μεταφορές και σύμβολα
- Τα ηχητικά φαινόμενα
- Το μοντάζ
- Το βάθος πεδίου
- Οι διάλογοι
- Οι δευτερεύουσες αφηγηματικές μέθοδοι
- Ο χώρος
- Ο χρόνος
Συμπεράσματα
Συμπλήρωμα: ονοματολογία των αφηγηματικών και εκφραστικών μεθόδων
Γλωσσάριο
Βιβλιογραφία

08166-09