ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ

Η μυθοπλαστική αναπαράσταση μιας πράξης, μιας εμπειρίας, μας αφαιρεί συνήθως την επιθυμία να επιχειρήσουμε την επιτέλεσή της στο επίπεδο της πραγματικότητας και του εαυτού μας.

"Το πρόβλημα μιας κάποιας αναταραχής -ή κάποιου κακού- που έχει λυθεί πάνω στα σανίδια της σκηνής, δείχνει ότι στην πραγματικότητα έχει καταλυθεί εφόσον, σύμφωνα με τις δραματουργικές συμβάσεις της εποχής μας, η θεατρική αναπαράσταση δεν μπορεί να είναι παρά μόνον αναπαράσταση ενός γεγονότος. Συνεπώς, ας μιλήσουμε για κάτι άλλο κι ας αφήσουμε την καρδιά μας να την κολπώσει η περηφάνεια απ' τη στιγμή που έχουμε πάρει το μέρος του ήρωα ο οποίος επιχείρησε να βρει -και βρήκε- την λύση."

Αυτά τα λόγια ψιθυρίζει μια συμφιλιωτική συνείδηση ακατάπαυστα στους θεατές. Όμως, κανένα πρόβλημα που έχει εκτεθεί, δεν θα 'πρεπε να έχει βρει τη λύση του στο επίπεδο του φανταστικού, κυρίως για το λόγο ότι η δραματουργική λύση σπεύδει προς μία τετελεσμένη κοινωνική τάξη. Αντίθετα, το κακό πρέπει να εκρήγνυται πάνω στη σκηνή, πρέπει να μας δείχνει γυμνούς, να μας αφήνει, αν μπορεί, συνοφρυωμένους και ανίκανους να βρούμε καταφύγιο αλλού εκτός από τον εαυτό μας.

Προορισμός του καλλιτέχνη -ή του ποιητή- δεν είναι το να βρει μια πρακτική λύση στα προβλήματα του κακού. Ας δεχτούν -ο καλλιτέχνης και ο ποιητής- να είναι καταραμένοι. Αυτό θα τους κάνει να χάσουν την ψυχή τους, αν έχουν ψυχή, αλλά δεν πειράζει, γιατί το έργο θα είναι μια δραστική έκρηξη, μια πράξη μπροστά στην οποία το κοινό αντιδρά όπως θέλει κι όπως μπορεί. Αν μέσα στο έργο τέχνης πρέπει να κάνει την εμφάνισή του το 'καλό', μία τέτοια εμφάνιση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί παρά μόνο χάρη στις δυνάμεις του τραγουδιού που η σφριγηλότητά του θα μπορέσει, από μόνη της, να μεγαλύνει το κακό που εκτίθεται.

Στις μέρες μας, μερικοί ποιητές επιδίδονται σε μια πολύ περίεργη δραστηριότητα: τραγουδούν το Λαό, την Ελευθερία, την Επανάσταση, κτλ., που, επειδή τραγουδιούνται, εξωθούνται και καρφώνονται σ' έναν αφηρημένο ουρανό όπου παριστάνουν, συγκεχυμένα και ξεφουσκωμένα, κάποιους δύσμορφους αστερισμούς. Αποσαρκώνονται, κι έτσι γίνονται απρόσιτα. Πως να τα πλησιάσει, να τ' αγαπήσει, να τα ζήσει κανείς όταν έχουν εκσφενδονιστεί τόσο αφάνταστα μακρυά; Όταν γράφονται, μερικές φορές με τρόπο εκθαμβωτικό, γίνονται συστατικά σημεία ενός ποιήματος. Εφόσον η ποίηση είναι νοσταλγία κι εφόσον το τραγούδι καταστρέφει αυτό που το προκάλεσε, οι ποιητές μας σκοτώνουν αυτό το οποίο ήθελαν να το κάνουν να ζήσει.

Μήπως δεν γίνομαι κατανοητός;