ΥΜΠΥ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

 

 Αυτή η γκροτέσκα θεατρική φάρσα γράφτηκε αρχικά για να παρωδήσει έναν από τους δασκάλους του Αλφρέντ Ζαρί, αλλά γρήγορα αναδείχθηκε σε μια κορυφαία σάτιρα της γαλλικής «μεσαίας τάξης» του τέλους του 19ου αιώνα. Ο κεντρικός αντι-ήρωας, κυρ-Υμπύ, είναι ένας άπληστος, ασεβής, λαίμαργος και ωμός χαρακτήρας που κατασφάζει τη βασιλική οικογένεια της Πολωνίας για να σφετεριστεί το θρόνο. Φυσικά, αποδεικνύεται υπέρμετρα δειλός όταν καλείται να αντιμετωπίσει τον μοναδικό γιο του βασιλιά που σώθηκε από τη σφαγή...
Οι σκατολογικές αναφορές, το προκλητικό ύφος και η παραφθορά της γαλλικής γλώσσας προκάλεσαν την εξέγερση του θεατρόφιλου παρισινού κοινού της εποχής κατά τις πρώτες παραστάσεις, ώσπου, λίγα χρόνια αργότερα, οι υπερρεαλιστές και οι ντανταϊστές αναγνώρισαν στον Υμπύ Τύραννο την απόλυτη αναρχική σάτιρα και το πρώτο έργο του Παραλόγου που γράφτηκε από καταβολής θεάτρου.
Μια από τις σημαντικότερες μορφές της παρισινής avant-garde, o Αλφρέντ Ζαρί, πέθανε το 1907, στα τριάντα επτά του χρόνια, διάσημος ήδη για τη ριζοσπαστική του γραφή και τον αναρχικό του βίο και πολιτεία. Γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας από το Λαβάλ της Γαλλίας, ο Ζαρί σκιαγράφησε τον κυρ-Υμπύ στα δεκαοκτώ του χρόνια, οπότε μετακινήθηκε στο Παρίσι και εντάχθηκε στις λογοτεχνικές συντροφιές που απάρτιζαν ο Γκιγιόμ Απολινέρ, ο Τουλούζ- Λοτρέκ, η Γερτρούδη Στάιν κ.ά.