ΑΣΤΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Η παρούσα μονογραφία είναι η αναπαράσταση όψεων της Αθήνας κατά την περίοδο 1880-1896 στο λογοτεχνικό και στο δημοσιογραφικό έργο του Μιχαήλ Μητσάκη. Είναι μια πρόταση για τη μελέτη της αστικής λαογραφίας, με «σημεία αναφοράς» λογοτεχνικά κείμενα, τις «κειμενικές» (αλλιώς) «αναπαραστάσεις» της πόλης. Ο λογοτέχνης, δημοσιογράφος, flaneur, «χρονογράφος του άστεως», Μιχαήλ Μητσάκης, κάνει αστική ηθογραφία, αστική ανθρωπολογία-λαογραφία, με μια ιδιότυπη «επιτόπια παρατήρηση». Στην αναπαριστώμενη Αθήνα εμφανίζονται πάμπολλες «νεωτερικές» μορφές, σε πεδία όπως ταυτότητες, συλλογικότητα, ψυχαγωγία, διασκέδαση, μουσική, κοινωνικότητα, αξίες, μορφές ελέγχου, κοινωνικές σχέσεις, μορφές κοινωνικού αποκλεισμού, ετερότητα, πολιτισμικά ήθη, κλπ. Ο οξυδερκής των πραγμάτων παρατηρητής Μιχαήλ Μητσάκης εμφαίνει στη νοηματοδότηση της «μεταιχμιακής» κατάστασης της πόλης. Οι αφηγηματικές και δημοσιογραφικές εγγραφές του αντιπροσωπεύουν κατ' ουσίαν τις επιλεκτικές αντιδράσεις του κατά των επείσακτων (ψευδο)νεωτερισμών, που εξοβελίζουν τις αξίες, τα ήθη και τις άλλες «βασικές αρχές» ενός ελληνικού, «πατριαρχικού» στην οργάνωσή του, τρόπου ζωής.