ΣΤΙΣ ΦΤΕΡΟΥΓΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Στο βιβλίο αυτό της λαογράφου και συγγραφέα Σούλας Μπόζη είκοσι μαρτυρίες ξεριζωμού, είκοσι άντρες και γυναίκες από την Ιωνία, τη Θράκη και την Πόλη περιγράφουν τα δραματικά γεγονότα του ξεριζωμού τους, εκθέτουν τα φοβερά γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1955, τις απελάσεις που ακολούθησαν το 1964.
Φέτος συμπληρώνεται η 70ή επέτειος των Σεπτεμβριανών γεγονότων. Στο βιβλίο αυτό διασώζονται οι ιστορίες των ανθρώπων που τα έζησαν από κοντά και τους δημιουργήθηκαν τραύματα από τη θηριωδία στο πλαίσιο του αέναου αγώνα της μνήμης ενάντια στη λήθη.
Οι αφηγήσεις τους έχουν τη μορφή προφορικών μαρτυριών που κατέγραψε η Σούλα Μπόζη τη δεκαετία του 1990, όταν οι περισσότεροι από τους αφηγητές βρίσκονταν στα στερνά του βίου τους. Όμως κρατούσαν ολοζώντανα στη μνήμη τους τα λαμπρά αλλά και τα σκοτεινά χρόνια που έζησαν.
Μέσα από τις αφηγήσεις τους ζωντανεύουν η γεωγραφία της Πόλης και της Μικράς Ασίας, τα τοπόσημα, οι μυρωδιές και οι γεύσεις, οι χαρές και οι πίκρες, ο κοσμοπολιτισμός της Πόλης, τα σχολεία της, οι τόποι συνάθροισης, ο δημόσιος αλλά και ο ιδιωτικός βίος της Ρωμιοσύνης στα μέσα του 20ού αιώνα.
Το 1974, όταν συνέβη η τουρκική απόβαση στην Κύπρο, η ρωμαίικη κοινότητα στην Πόλη απαριθμούσε επίσημα 7.500 άτομα. Σήμερα, εν έτει 2025, που ο πληθυσμός της Πόλης αγγίζει τα είκοσι πέντε εκατομμύρια, η κοινότητα των Ρωμιών έχει συρρικνωθεί στο ελάχιστο.