ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΤΑΥΡΟΙ ΣΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΚΟ ΜΩΡΙΑ

. . . Μερικές δεκάδες φυγάδες, οι «διωκόμενοι» στα βουνά και τα όρη, ήταν ό,τι απέμενε από το πλήθος των ανθρώπων που πήραν ενεργά μέρος στην αντίσταση. Η «ομαλοποίηση», όπως ο όρος αυτός γινόταν κατανοητός στους ιθύνοντες της Αθήνας, φαινόταν να έχει πετύχει εδώ πέρα από κάθε προσδοκία. Μέσα σε λίγους μήνες στα 1947, όλα τα δεδομένα ανατράπηκαν. Οι οργανώσεις και τα στελέχη της αριστεράς είχαν ίσως εξοντωθεί ή εκδιωχθεί, η κοινωνία όμως ήταν εκεί, όπως και οι αδικίες πάνω στις οποίες κτιζόταν η «ομαλοποίηση». Οι λίγες δεκάδες φυγάδων μετατράπηκαν σε μερικούς μήνες σε ολόκληρο Στράτο, στην 3η Μεραρχία Πελοποννήσου του Δημοκρατικού Στράτου Ελλάδας, η οποία το1948 έφθασε να αριθμεί τρεις χιλιάδες μαχητές περίπου. Χωρίς καμία σχεδόν βοήθεια από τις άλλες περιοχές, ο Μωριάς βρήκε και πάλι τον τρόπο να ακολουθήσει τα γεγονότα και να γίνει ένα από τα δραστήρια πεδία της τραγικής εμφύλιας αναμέτρησης. Η νίκη των κυβερνητικών δυνάμεων υπήρξε εδώ αιματηρή, όπως το περιβάλλον επέβαλε. Οι αντάρτες του Μωριά, στον κλειστό τους χώρο έπρεπε ή να νικήσουν ή να πεθάνουν. Δεν νίκησαν. Η 3η Μεραρχία του ΔΣΕ έγινε τον τρομερό χειμώνα του 1948 - 49, μια Μεραρχία «νεκρών». Για το Μωριά το τέλος της δραματικής περιόδου 1940 - 1949 ήρθε μέσα σε ποταμούς αίματος και δακρύων. . .