ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ: ΦΙΛΟΠΟΙΜΗΝ - ΤΙΤΟΣ - ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ - ΜΑΡΚΕΛΛΟΣ

Αυτά λοιπόν είναι όσα μας εφάνηκαν άξια να μνημονευθούν από τα ιστορούμενα για τον Μάρκελλο και τον Πελοπίδα. Οι χαρακτήρες τους και οι συνήθειές τους είχαν κατά ένα τρόπο εφάμιλλα τα κοινά τους σημεία, γιατί και οι δυο τους υπήρξαν και γενναίοι και φίλοι των μεγάλων έργων και βίαιοι στις εκδηλώσεις τους και υψηλόφρονες και κατά τούτο μονάχα φαίνεται ότι διαφέρουν, ότι ενώ ο Μάρκελλος έκανε σφαγές σε πολλές πολιτείες που εκυρίευσε, ο Πελοπίδας και ο Επαμεινώνδας σε καμμιά περίπτωση δεν εσκότωσαν κανένα ύστερα από τη νίκη τους, ούτε καταδικάσανε σε εξανδραποδισμό τους κατοίκους των νικημένων πόλεων. Λένε μάλιστα πώς ούτε τους Ορχομενίους θα μεταχειρίζονταν οι Θηβαίοι όπως τους μεταχειρίσθηκαν, αν ήσαν παρόντες εκείνοι. Όσο για τα κατορθώματά τους, μεγάλες και αξιοθαύμαστες ήσαν οι κατά των Κελτών επιτυχίες του Μαρκέλλου που με τους λίγους ιππείς που είχε γύρω του, απέκρουσε ολόκληρη δύναμη από πεζικό μαζί και ιππικό, γεγονός από τα σπάνια στα χρονικά των επιτυχιών άλλων στρατηγών, σκοτώνοντας μάλιστα και τον ηγεμόνα των αντιπάλων, ενώ ο Πελοπίδας σε ανάλογη επιχείρηση απέτυχε και σκοτώθηκε από τον τύραννο πριν προλάβη να δράση. Αλλά σ' αυτά βέβαια μπορούμε να αντιπαραθέσωμε τις μάχες των Λεύκτρων και των Τεγυρών, τους πιο περίλαμπρους και σπουδαίους αγώνες του. Κατόρθωμα του Μαρκέλλου μυστικά προετοιμασμένο με ενέδρα δεν έχομε για να το παραβάλωμε με το κατόρθωμα του Πελοπίδα, όταν γύρισε από τη φυγή και σκότωσε τους τυράννους στη Θήβα γιατί πραγματικά εκείνο το έργο φαίνεται πολύ υπέρτερο από όσα γίνηκαν ποτέ κρυφά και με απάτη. Φοβερός και τρομερός πολεμούσε τους Ρωμαίους ο Αννίβας, καθώς σχεδόν και οι Λακεδαιμόνιοι τότε τους Θηβαίους. Κι' όσο γι' αυτούς, είναι βέβαιο πώς νικήθηκαν από τον Πελοπίδα στις μάχες των Τεγυρών και των Λεύκτρων, ενώ τον Αννίβα ο Μάρκελλος ούτε μία φορά δεν τν νίκησε, καθώς λέει τουλάχιστον ο Πολύβιος, αλλά φαίνεται ότι ο άνθρωπος αυτός έμεινε ανίκητος ως τότε που παρουσιάστηκε ο Σκηπίων.