ΠΕΡΙ ΤΗΣ «ΔΥΣΕΩΣ»

Η ιδέα ή μάλλον η ζοφερή πρόβλεψη ότι η "Δύση" είναι καταδικασμένη έχει ασκήσει επανειλημμένα τεράστια επιρροή στη λαϊκή φαντασία από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Σπένγκλερ εγκαινίασε το συνθηματολογικό ιδεολόγημα περί της "παρακμής της Δύσεως" εν συνεχεία ο Τόυνμπη και διάφοροι άλλοι το επανέλαβαν.

Έστω και αν η επιχειρηματολογία του Σπένγκλερ τελικά απορρίφθηκε ως επιστημονικά αστήρικτη από ένα ευρύ φάσμα διαπρεπών λογίων, προκάλεσε μακρά και σοβαρή συζήτηση. Ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά περιοδικά στη Γερμανία, το Logos, αφιέρωσε ένα ολόκληρο τεύχος του στην ανασκευή αυτής της πλέον απεχθούς, όχι όμως και αθεράπευτα απαισιόδοξης φιλοσοφίας της ιστορίας.

Ανεξάρτητα από τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της σπεγκλεριανής σύλληψης θα αρκεστούμε να πούμε πως η εικόνα και ο φόβος της "παρακμής της Δύσεως", δεν έχουν ξεριζωθεί από τη συνείδηση της εποχής μας. Παρά την αναφορά στις ιστορικές της καταβολές, αυτή η προφητεία περί της "ημέρας της Κρίσεως" συνέχισε να επανέρχεται, κάτω από ποικίλες φιλοσοφικές αμφιέσεις αλλά με την ίδια πάντοτε ορμή. Το συνθηματολογικό αυτό ιδεολόγημα, αρχικώς επινόημα ανθρώπων εκτός της πνευματικής κοινότητας, παρελήφθη από έναν ολοένα διευρυνόμενο κύκλο λογίων και κυρίως φιλοσόφων.